Albin IBERLA (nr krzyża: 2363)

Urodził się 15 II 1902 r. w Trzyńcu jako syn Jana i Marii z domu Lapisz.

Wykształcenie: uczęszczał do szkoły ludowej w Trzyńcu w latach 1908-1916. Od 1 II 1916 r. uczeń w odlewni Huty w Trzyńcu.

Dnia 2 XI 1918 wstąpił w Cieszynie do Wojska Polskiego. Wcielony został do 10 Pułku Piechoty Ziemi Cieszyńskiej. 8 I 1919 r. wraz z III batalionem pułku skierowany do walk w ramach odsieczy Lwowa. Uczestniczył w walkach na froncie ukraińskim i bolszewickim.

W odróżnieniu od większości żołnierzy ze Śląska nie został zdemobilizowany do działalności plebiscytowej (lub zrezygnował z tej pracy i powrócił do szeregów wojska przed marcem 1920 r.). Uczestniczył w walkach na froncie bolszewickim od polskiej ofensywy w kwietniu 1920 r. 31 I 1921 r. zdemobilizowany, pracował jako subiekt. 14 IX 1922 r. zgłosił się do służby wojskowej w charakterze podoficera zawodowego w macierzystym 10 Pułku Piechoty (przyjęcie zatwierdzono 1 II 1923 r.). Skierowany na kurs do Szkoły Podoficerów Zawodowych w Grudziądzu. Po jej ukończeniu powrócił do macierzystego pułku. 15 I 1929 r. otrzymał przydział w do szkoły podoficerskiej, której był absolwentem, tym razem w charakterze instruktora. Szkoła została przeniesiona do Śremu i funkcjonowała pod nazwą: Szkoła Podoficerska dla Małoletnich nr 2. Pełnił w niej służbę jako sierżant-szef kompanii. Awans do stopnia chorążego otrzymał z dniem 1 IV 1935 r. Z dniem 1 VI 1939 r. przeniesiony został do 1 Pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu.

W Kampanii Wrześniowej dowodził plutonem strzeleckim, uczestniczył w walkach w okolicy Krynicy, Wawrzki i Jarosławia. Po wkroczeniu wojsk sowieckich na wschodnie tereny Polski znalazł się w niewoli sowieckiej od 19 IX do 1 X 1939 r. Przekazany stronie niemieckiej, uciekł w Szczawnicy. Ujęty, został pobity i uwięziony najpierw w Krynicy a potem w Muszynie. Kolejna próba ucieczki okazała się udana. 1 V 1940 r. przekroczył dawną granicę polsko-węgierską. Poprzez Jugosławię i Grecję dotarł na Bliski Wschód i w Syrii wstąpił do Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (29 V 1940 r.). Uczestniczył w obronie Tobruku i w bitwie pod Gazalą. Po reorganizacji polskich oddziałów na Bliskim Wschodzie w związku z wyjściem z ZSRS armii generała Władysława Andersa otrzymał przydział do 3 Dywizji Strzelców Karpackich (1 batalion, I brygady). W latach 1944-1945 uczestniczył w kampanii włoskiej II Korpusu Polskiego pełniąc m.in. obowiązki oficera żywnościowego batalionu.

W 1947 r. powrócił do Polski i mieszkał w Cieszynie (zarejestrowany w tamtejszej komendzie uzupełnień). W 1948 r. bezskutecznie starał się o przyjęcie do zawodowej służby wojskowej.

Zmarł 2 X 1955 r., jest pochowany na Cmentarzu Ewangelickim w Cieszynie.

Odznaczenia nadane do 1939 r.: Order Virtuti Militari V kl. (odznaczony za bój pod Pleszczenicami), Brązowy Krzyż Zasługi (1928), Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921, Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medal za Długoletnią Służbę (1938).

Odznaczenia nadane za II wojnę światową: Krzyż Walecznych (1946), Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami (1944), Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino (nr 5462), Medal Wojska (1946), Odznaka Pamiątkowa Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich nr 307. Odznaczenia brytyjskie: Gwiazda za Wojnę, Gwiazda Afryki, Gwiazda Italii.

Był żonaty, miał dwoje dzieci.

Wybrana bibliografia:

CAW, Kolekcja Akt Personalnych sygn. II.56.9165,
CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.1-97,

Trzecia Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1947, t. II, praca zbior. pod red. Mieczysława Młotka, Londyn 1991, s. 428.

Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza  LDok. 2861 z dnia 18 IV 1921 r. (Dz. Pers. nr 16/1921).

Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Albina Iberli:

Od 8.I.1919 r. bez przerwy na froncie. W niezliczonych bojach zawsze wzór dzielności i odwagi, męstwem swoim porywa podwładnych i w najcięższych sytuacjach podtrzymuje słowem i czynem otoczenie swoje.

Dnia 8 III 1919 r. podczas oblężniczego ataku Ukraińców z pięćkroć przeważającymi siłami na Lubień Mały, zuchwale stawia czoło nieprzyjacielowi i swym celnym ogniem trzyma w szachu pociąg pancerny. W marcu i kwietniu 1920 r. w wypadzie na Owrucz i walkach o Sławeczno z szaloną odwagą dokonuje najśmielszych licznych czynów. 29 maja 1920 r. w ataku na folwark Ujście nad Berezyną, jako dow. plutonu kar. masz. podkrada się do flanki nieprzyjaciela, ustawia z zuchwałą fantazją jeden karabin w jego rowie obronnym i prawie sam wyrzuca nieprzyjaciela z silnej pozycji, jakby stworzonej do rzutkiej obrony. Swoim wybitnym czynem zadecydował w nierównej walce baonu z 37, 38 i 110 pułk. bolszewickimi i przyczynił się znacznie do zupełnej klęski nieprzyjaciela i zdobycia wszystkich jego kulomiotów. W walkach odwrotowych od Berezyny pracuje samodzielnie i ochoczo. Wielkie straty zadaje nieprzyjacielowi w ataku na Świsłocz, w którym na czele komp. w najtrudniejszych walkach toruje jej drogę naprzód. W kontrataku na Konary, gdzie swym ogniem obezwładnia cały oddział bolszewicki przeprowadzający oskrzydlający manewr na naszą flankę. W obronie folwarku Józefin i wsi Zalesie, gdzie pokotem kładzie cały sznur tyralierów nieprzyjacielskich i następnie przebija się zagrożonym przesmykiem.

Plutonowy (potem sierżant szef III kkm 10 pp) Iberla jako najprzedniejszy żołnierz o wielkiej wartości moralnej, jest chlubą całego pułku.

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.1-97