Ryszard KONOPKA (nr krzyża: 7297)

Urodził się 3 IV 1893 r. w Głogoczowie w powiecie myślenickim jako syn Stefana i Marii z domu Ostoja Fink.

Wykształcenie: ukończył Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie (matura w 1911 r.) oraz kurs Akademii Handlowej w Berlinie i Krakowie.

W czasie I wojny światowej powołany do armii austro-węgierskiej, pełnił w jej szeregach służbę w jednostkach artylerii od 1 VIII 1914 r. do 31 X 1918 r. Skierowany do szkoły oficerskiej, mianowany został chorążym z dniem 1 I 1916 r., a porucznikiem 1 V 1918 r. Ciężko ranny w dniu 16 VI 1918 r. pod Brentą na froncie włoskim. Leczony był w Trydencie, Wiedniu i Krakowie. Rana spowodowała trwałe inwalidztwo.

W momencie rozpadu Austro-Węgier przebywał w koszarach w Krakowie (późniejsze Koszary generała Józefa Bema). Był jednym z tych oficerów Polaków, którzy przejęli władzę w garnizonie, zabezpieczyli sprzęt i w następnych dniach rozpoczęli formowanie pierwszych oddziałów artylerii Wojska Polskiego (m.in. 1 Pułk Artylerii Ciężkiej). Z chwilą wybuchu wojny polsko-czechosłowackiej w dniu 25 I 1919 r. wyruszył na czele 1 baterii tego pułku (w ramach Dywizjonu dowodzonego przez Stanisława Millera) do walk na Śląsku Cieszyńskim. Po zakończeniu tych walk, jednostkę przerzucono do Małopolski Wschodniej, gdzie uczestniczyła w wojnie polsko-ukraińskiej. Ryszard Konopka odesłany został do garnizonu krakowskiego z powodu odnowienia się ran. Odtąd kierowany był z powodów zdrowotnych do służby tyłowej. Był m.in. oficerem inspekcyjnym w 6 Pułku Artylerii Ciężkiej. 28 II 1922 r. został zdemobilizowany. Po weryfikacji stopni oficerskich mianowano go kapitanem ze starszeństwem z dnia 1 VI 1919 r. Powoływano go także jeszcze na ćwiczenia rezerwy do 5 Pułku Artylerii Ciężkiej w Krakowie (od 1 VI do 21 VII 1927 r. i od 15 IX do 25 X 1930 r.). W życiu cywilnym pracował m.in. jako komornik rewiru VIII Sądu Grodzkiego w Krakowie, utrzymanie zapewniał mu także majątek ziemski jaki posiadał.

Zmarł 13 IX 1958 r., pochowany jest na Cmentarzu Komunalnym w Głogoczowie (obecnie w granicach Myślenic).

Był żonaty, miał troje dzieci.

Odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych, Krzyżem za  Obronę Śląska I kl., odznaką pamiątkową Orlęta.

Wybrana bibliografia:

CAW, Kolekcja Akt Personalnych, sygn. AP 6545,
CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.24-1795.

Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza z dnia 17 V 1922 r. (Dz. Pers. nr 20/1922).

Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Ryszarda Konopki:

Podczas akcji w obronie Śląska Ciesz. odznaczył się wybitnie por. Ryszard Konopka, d-ca btji I/1 pac. (późn. 3 pac.), która jako jedna z pierwszych polskich baterji, została zorganizowaną w przeciągu kilku dni.

Por. Konopka, tak osobistem brawurowem zachowaniem się, jakoteż bardzo dodatnim wpływem na swych podwładnych, w szczególności zaś ogromnie skuteczną działalnością swej baterji, przyczynił się decydująco do utrzymania linji obronnej w rejonie Skoczowa.

Dnia 28. stycznia 1919 o g. 8 rano zaatakowały przednie straże czeskich sił zbrojnych nasze wysunięte placówki na wysokości wsi Łączka. Szczególnie skutecznym ogniem swej btji uniemożliwił wówczas por. Konopka szybkie posunięcie się nieprzyjaciela i ułatwił tem samem wycofanie się wysuniętych posterunków  na linję obronną. Dnia 29. t.m. o g. 10., gdy z okolicy Baumgarten-Mittelhof [Dębowiec – przyp. S.K.] liczne nieprzyjacielskie tyraliery zaatakowały nasze stanowiska pod Simoradzem, por. Konopka rażąc ogniem swej btji nie tylko że powstrzymał npla, ale również przy współudziale btji półn. [baterii północnego – przyp. S.K.] odcinka odbijał wielokrotne ataki już na większe odległości. Tylko jego energicznemu kierownictwu i nadzwyczajnej działalności jego brji zawdzięczać należy, że nie przyszło do walki wręcz, npl zaś widział się zmuszonym do zaniechania ataków. – Tego dnia koło południa, gdy npl zaatakował linje nasze wzdłuż szosy cieszyńskiej i popierał atak ogniem swej btji, ustawionej na [wzgórzu – przyp. S.K.] 379, która dotkliwie raziła nasze wojska, por. Konopka, celnym ogniem ciężkich dział zmusza nieprzyjacielską bjję nie tylko do milczenia, ale także do zmiany stanowiska, co spowodowało, że czeska piechota właśnie w chwili decydującej pozbawioną była poparcia własnej artylerji, wskutek czego atak się nie udał.

//fragment maszynopisu skreślony i poprawiony odręcznie na następujący przez gen. Latinika: Przekreśliłem bo błędnie podane. Atak na [wzgórze – przyp. S.K.] 340 nastąpił 30/I o 8mej rano. Odbity został kontratakiem baonu mjr. Godziejewskiego i komp. Skwarczyńskiego przy współudziale artylerji, której dałem rozkaz ten przeciwatak ogniem przygotować.//

Por. Konopka od pierwszej chwili powstania Państwa Polskiego wstąpił w szeregi obrońców ziemi ojczystej. Przebył również kampanię pod Lwowem i majową ofenzywę w r. 1919. z pod Chyrowa aż po Stanisławów, odznaczając się przy każdej sposobności tak osobistem męstwem, jak i brawurową działalnością swej brji, oraz najlepszym wpływem na swoich podkomendnych.

Ten rzadkich cnót żołnierskich oficer zasługuje w całej pełni i bez zastrzeżeń na jaknajwiększe uznanie.

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.24-1795