Roman KUBASIAK (nr krzyża: 4683)

Urodził się 2 II 1897 r. (lub podana w innym dokumencie 27 I 1898 r.) w Morawskiej Ostrawie jak syn Wincentego i Agaty z domu Płochniak.

Wykształcenie: cztery klasy szkoły ludowej w Morawskiej Ostrawie.

Osierocony w wieku sześciu lat. Od jedenastego roku życia wychowywany przez Franciszka Kadelę, kupca.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. z zarekwirowanymi końmi i wozem swego opiekuna jeszcze formalnie jako cywil (nieletni) zatrudniony był do przewozów na rzecz armii austro-węgierskiej na Węgrzech (Komarno). W 1915 r. wcielony do armii austro-węgierskiej, wysłany został na front rosyjski, gdzie walczył do 1917 r., następnie skierowany na front włoski. 27 V 1917 r. zdezerterował na stronę Ententy, przy okazji oddając do niewoli całą placówkę austriacką. Wstąpił do formowanych u boku armii włoskiej oddziałów polskich (1 pułk). Z czasem wszedł on w skład Armii Polskiej dowodzonej przez generała Józefa Hallera.

Z Armią tą powrócił do Polski w 1919 r. W czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył w szeregach 47 Pułku Strzelców Kresowych. Pomimo trudnego dzieciństwa i słabego wykształcenia wykazywał się wyjątkową odwagą, głębokim patriotyzmem i zdolnością do poświęceń dla Polski. W okresie międzywojennym mieszkał w Krakowie, był bezrobotny, żył z prac dorywczych. Nadużywał alkoholu, popadał w konflikty z prawem (procesy sądowe m.in. w 1932 i 1934 r.). W 1930 r. owdowiał, a miał na wychowaniu dwie małe córki. Kapituła Orderu Virtuti Militari usiłowała pomóc mu w znalezieniu stałej pracy, co było trudne ze względu na jego problemy z alkoholem. Jego losy od II połowy lat trzydziestych są nieznane.

W czasie II wojny światowej więziony był w obozach koncentracyjnych Flossenburg i Auschwitz (nr obozowy 59046), nie wiadomo, czy udało mu się pobyt w nich przeżyć.

Był żonaty, w 1930 r. owdowiał, miał dwoje dzieci.

Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V kl., dwukrotnie Krzyżem Walecznych, odznaką pamiątkową Orlęta.

Wybrana bibliografia:

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.43-3352 oraz I.482.61-5159,

Elektroniczna baza danych „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką” http://www.straty.pl/index.php/szukaj-w-bazie [dostęp 18.08.2018].

Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza L 3134 (Dz. Pers. nr 1/1922).

Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Romana Kubasiaka:

Dnia 22/9 1920 komp. 12/47 pskr. [Pułku Strzelców Kresowych – przyp. S.K.] otrzymała rozkaz sforsowania rzeki Muchawiec i zdobycia nieprzyjacielskich pozycji po drugiej stronie rzeki. Przejście przez rzekę było bardzo utrudnione z powodu bagnistego brzegu. Jedynym przejściem był most broniony silnie przez nieprzyjaciela dwoma k.m. Nadto woda i przejście zastawione były zaporami z drutów kolczastych (kozły hiszpańskie). Szer. Kubasiak zgłosił się jako ochotnik do usunięcia przeszkód na moście. Nie zważając na silny ogień nieprzyjacielskich k.m. i artylerji podsunął się do mostu i przesunął przeszkody, czem umożliwił kompanji przejście przez most i zdobycie nieprzyjacielskich pozycji.

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.61-5159.