Włodzimierz Józef MĘŻYŃSKI/KOŚCIESZA-MĘŻYŃSKI (nr krzyża: 6975)

Urodził się 17 IV 1889 r. w Tarnopolu jako syn Leonarda i Heleny z domu Lisowska.

Wykształcenie: absolwent Wyższej Szkoły Realnej w Tarnopolu, studiował na Politechnice w Wiedniu.

W 1912 r. powołany do odbycia służby wojskowej w armii austro-węgierskiej z przydziałem do 4 Pułku Piechoty. Zwolniony przedterminowo z powodu wykrytej wady serca. Działacz Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, w 1912 r. zamieszkał w Bielsku i rozpoczął działalność wśród robotników w tamtejszym ośrodku przemysłowym. Był m.in. sekretarzem Unii Robotników Tkackich w Bielsku, Białej i okolicy i redaktorem czasopisma „Robotnik Tkacki”, współpracownik „Robotnika Śląskiego” i „Naprzodu”. Był także członkiem Związku Strzeleckiego.

Po wybuchu I wojny światowej zorganizował oddział ochotników i zgłosił się z nim 16 VIII 1914 r. w Krakowie. Wcielony do 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich. 29 IX 1914 r. mianowany chorążym, powierzono mu funkcję dowódcy plutonu 2 kompanii. Szybko awansował: 27 I 1915 r. mianowany podporucznikiem, 26 V 1915 r. – porucznikiem, 1 XI 1915 r. – kapitanem a 16 IV 1916 r. – majorem. Kolejno dowodził kompanią a potem I batalionem 2 pułku, w zastępstwie sprawował nawet funkcję dowódcy pułku. Po kryzysie przysięgowym pozostał w służbie, dowodził obozami wyszkolenia w Zambrowie i Ostrowi Mazowieckiej. W grudniu 1917 r. chory przybył do Krakowa.

Zmarł na atak serca w szpitalu garnizonowym w Krakowie 10 II 1918 r. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim, w kwaterze legionowej.

Odznaczony pośmiertnie m.in. Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych.

Wybrana bibliografia:

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.76-7227,
Polski słownik biograficzny, t. 20, red. nacz. Emanuel Rostworowski, Wrocław i in. 1975, s. 519,

Cygan Wiktor Krzysztof, Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich, t. 1, Warszawa 1992, s. 71-72,

Cygan Wiktor Krzysztof, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917: słownik biograficzny, t. III L-O, Warszawa 2006, s. 134-135,

Książnica Cieszyńska. Elektroniczny słownik biograficzny Śląska Cieszyńskiego http://www.slownik.kc-cieszyn.pl/index.php/online,591/ [dostęp: 21 VII 2018].

Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza L 13330 z dnia 17 V 1922 r. (Dz. Pers. nr 7/1923).

Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Władysława Mężyńskiego (pośmiertnie):

Ś.p. Major Mężyński wstąpił z organizacji Strzelca do Legionów jako Dca kompanji następnie I baonu 2. pp. Leg.

– W listopadzie 1915 jako Dca baonu przy zdobyciu Reduty zwanej Polską Górą pod Kostjuchnówką na Wołyniu w ogniu ciężkich dział prowadząc osobiście atak swego baonu tylko osobistem męstwem i przykładem tak umiał zagrzać żołnierzy, że w dwukrotnym ataku Kostjuchnówkę zdobyli.

W sierpniu 1916 podczas ataku na Rudkę Miryńską – dowodząc w zastępstwie pułkiem, konno przejeżdża galopem na zagrożone skrzydło – doraźnemi zarządzeniami ratuje zagrożoną sytuację i rzuceniem ostatnich rezerw w samą porę odpiera będącego już na tyłach nieprzyjaciela.

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.76-7227