Antoni Jan BERGER (nr krzyża: 5670)
Urodził się 12 XI 1897 r. w Orłowej jako syn Jana, górnika, i Marii z domu Klimsza.
Był żonaty, miał jedno dziecko.
Wybrana bibliografia:
Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza L 14135 z dnia 27 IX 1922 r. (Dz. Pers. nr 41/1922).
Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Antoniego Bergera:
Wykształcenie: ukończył Gimnazjum Realne im. J. Słowackiego w Orłowej (matura wojenna 1917 r.).
W czasie I wojny światowej 1 VIII 1916 r. powołany do służby w armii austro-węgierskiej i wcielony do 20 Pułku Piechoty z Tarnowa. Walczył na froncie włoskim. 20 VIII 1917 r. dostał się do niewoli, trafił do obozu w Santa Maria Capua Vetere. Ochotniczo zgłosił się do oddziału polskiego przy armii włoskiej 1 V 1918 r. Od 1 XII 1918 r. przydzielony do 12 Pułku Strzelców Armii Polskiej we Francji dowodzonej przez generała Józefa Hallera. W tym samym miesiącu skierowany do szkoły podchorążych w La Madria di Chivasso.
15 V 1919 r. ze swym pułkiem przetransportowany został do Polski (jednostkę tę wkrótce przemianowano na 53 Pułk Strzelców Kresowych). Już 24 czerwca tego roku znalazł się na froncie ukraińskim. 20 I 1920 r. został zdemobilizowany do prac plebiscytowych na Śląsku Cieszyńskim. Pełnił rolę tłumacza przy batalionie francuskim wchodzącym w skład oddziałów rozjemczych. 18 VIII 1920 r. powrócił do służby liniowej (w stopniu podchorążego) i otrzymał przydział do sztabu 12 Dywizji Piechoty. W czerwcu 1921 r. otrzymał nominację na podporucznika, lecz na skutek weryfikacji stopni oficerskich nadano mu stopień porucznika (ze starszeństwem z dnia 1 III 1920 r.). We wrześniu 1921 r. otrzymał przydział na oficera łącznikowego przy starostwie w Borszczowie, a od marca 1923 r. na takim samym stanowisku w Tarnopolu. W maju 1923 r. skierowano go do rutynowej służby w 54 Pułku Piechoty w Tarnopolu, w którym do września 1930 r. pełnił obowiązki dowódcy plutonu pionierów, oficera żywnościowego, dowódcy plutonu a potem kompanii strzeleckiej. Od września 1930 r. do marca 1934 r. był powiatowym komendantem Przysposobienia Wojskowego w Buczaczu. W tym czasie otrzymał awans do stopnia kapitana (starszeństwo z dnia 1 I 1932). Od marca 1934 do 15 IX 1935 r. skierowano go do Korpusu Ochrony Pogranicza, do batalionu „Iwieniec” w pułku „Wołożyn”, gdzie pełnił obowiązki adiutanta batalionu. 15 IX 1935 r. otrzymał nowy przydział do 14 Pułku Piechoty we Włocławku, gdzie najpierw (do maja 1937 r.) był dowódcą kompanii strzeleckiej, a potem objął stanowisko adiutanta pułku. W 1939 r. odbył kurs taktyczno-strzelecki i kurs dowódców batalionów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.
W momencie mobilizacji alarmowej 24 VIII 1939 r. objął w swym macierzystym 14 pułku dowództwo kompanii przeciwpancernej. Na tym stanowisku walczył w Kampanii Wrześniowej, począwszy od obrony pozycji nad jeziorem Mełno, potem uczestniczył w bitwie nad Bzurą. W jej ostatnim etapie w trakcie walk w rejonie miejscowości Sobota objął dowództwo II batalionu 14 Pułku Piechoty, jednak oddziałom tego pułku nie udało się przebić do Puszczy Kampinoskiej a przez nią do Warszawy i 18 września dostał się do niewoli niemieckiej. Znalazł się w oficerskim obozie jenieckim VII A w Murnau w Bawarii. Po zakończeniu II wojny światowej zdecydował się na powrót do Polski, gdzie znalazł się już 1 IX 1945 r. i zarejestrował się w Powiatowej Komendzie Uzupełnień we Włocławku. Dalsze jego losy nie są znane.
15 V 1919 r. ze swym pułkiem przetransportowany został do Polski (jednostkę tę wkrótce przemianowano na 53 Pułk Strzelców Kresowych). Już 24 czerwca tego roku znalazł się na froncie ukraińskim. 20 I 1920 r. został zdemobilizowany do prac plebiscytowych na Śląsku Cieszyńskim. Pełnił rolę tłumacza przy batalionie francuskim wchodzącym w skład oddziałów rozjemczych. 18 VIII 1920 r. powrócił do służby liniowej (w stopniu podchorążego) i otrzymał przydział do sztabu 12 Dywizji Piechoty. W czerwcu 1921 r. otrzymał nominację na podporucznika, lecz na skutek weryfikacji stopni oficerskich nadano mu stopień porucznika (ze starszeństwem z dnia 1 III 1920 r.). We wrześniu 1921 r. otrzymał przydział na oficera łącznikowego przy starostwie w Borszczowie, a od marca 1923 r. na takim samym stanowisku w Tarnopolu. W maju 1923 r. skierowano go do rutynowej służby w 54 Pułku Piechoty w Tarnopolu, w którym do września 1930 r. pełnił obowiązki dowódcy plutonu pionierów, oficera żywnościowego, dowódcy plutonu a potem kompanii strzeleckiej. Od września 1930 r. do marca 1934 r. był powiatowym komendantem Przysposobienia Wojskowego w Buczaczu. W tym czasie otrzymał awans do stopnia kapitana (starszeństwo z dnia 1 I 1932). Od marca 1934 do 15 IX 1935 r. skierowano go do Korpusu Ochrony Pogranicza, do batalionu „Iwieniec” w pułku „Wołożyn”, gdzie pełnił obowiązki adiutanta batalionu. 15 IX 1935 r. otrzymał nowy przydział do 14 Pułku Piechoty we Włocławku, gdzie najpierw (do maja 1937 r.) był dowódcą kompanii strzeleckiej, a potem objął stanowisko adiutanta pułku. W 1939 r. odbył kurs taktyczno-strzelecki i kurs dowódców batalionów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.
W momencie mobilizacji alarmowej 24 VIII 1939 r. objął w swym macierzystym 14 pułku dowództwo kompanii przeciwpancernej. Na tym stanowisku walczył w Kampanii Wrześniowej, począwszy od obrony pozycji nad jeziorem Mełno, potem uczestniczył w bitwie nad Bzurą. W jej ostatnim etapie w trakcie walk w rejonie miejscowości Sobota objął dowództwo II batalionu 14 Pułku Piechoty, jednak oddziałom tego pułku nie udało się przebić do Puszczy Kampinoskiej a przez nią do Warszawy i 18 września dostał się do niewoli niemieckiej. Znalazł się w oficerskim obozie jenieckim VII A w Murnau w Bawarii. Po zakończeniu II wojny światowej zdecydował się na powrót do Polski, gdzie znalazł się już 1 IX 1945 r. i zarejestrował się w Powiatowej Komendzie Uzupełnień we Włocławku. Dalsze jego losy nie są znane.
Był żonaty, miał jedno dziecko.
Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości, Krzyżem Zasługi (1938 r., nie podał jakiej klasy), Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Brązowym i Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę.
Wybrana bibliografia:
CAW, Kolekcja Akt Personalnych, sygn. I.481.B.4935 oraz II.56.5772,
CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.108-11648,
ZAO, Matriky, sign. ET V 5, Metryki chrztów parafii ewangelickiej w Orłowej 1885–1898, s. 630–631,
Rocznik Oficerski 1923, 1924, 1928, 1932, 1939,
Księga pamiątkowa prywatnego z prawem publiczności polskiego gimnazjum realnego im. Juljusza Słowackiego w Orłowej wydana z okazji 25-lecia istnienia zakładu, Orłowa 1934, s. 131,
Książnica Cieszyńska. Elektroniczny słownik biograficzny Śląska Cieszyńskiego http://www.slownik.kc-cieszyn.pl/index.php/online,591/ [dostęp: 21 VII 2018].
Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza L 14135 z dnia 27 IX 1922 r. (Dz. Pers. nr 41/1922).
Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Antoniego Bergera:
W walkach podchor. Berger Antoni korzysta z ciemnej nocy podczas huraganowego ognia artyl. nieprzyjacielskiej a rzucaniem granatów ręcznych wypędza wroga z własnej pozycji i sam przynosi K.M.
CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.108-11648
Komentarze
Prześlij komentarz