Emil DUDA (nr krzyża: 5063)

Urodził się 25 X 1898 r. w Suchej Górnej jako syn Karola i Marii z domu Niebroj.

Wykształcenie: siedmioklasowa szkoła ludowa, cztery klasy gimnazjum, rok szkoły rolniczej, sześciociomiesięczny kurs gimnazjalny w Starogardzie (1927 r.).

15 VII 1914 r. wstąpił do Legionu Śląskiego a z nim do późniejszej II Brygady Legionów Polskich, do 2 kompanii (zwanej śląską) 3 Pułku Piechoty Legionów Polskich w szeregach, której służył do 9 I 1916 r., kiedy to został przeniesiony do 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich (5 szwadron). 18 II 1918 r. internowany z pułkiem przez Austriaków. 29 VII 1918 r. wcielony do austro-węgierskiego 4 Pułku Dragonów.

23 XI 1918 r. zgłosił się w Krakowie do odradzającego się 2 Pułku Ułanów, który został później przemianowany na 2 Pułk Szwoleżerów. Wkrótce wysłany do walk pod Lwowem. W styczniu 1919 r. odwołany na front na Śląsku Cieszyńskim (gdzie walczył szwadron 2 Pułku Szwoleżerów porucznika Jana Pryzińskiego). Wkrótce dołączył do głównych sił pułku na froncie ukraińskim, a następnie bolszewickim. Był czterokrotnie ranny. Jedna z ran była niezwykle groźna i zagrażała dalszemu jego funkcjonowaniu w służbie wojskowej (postrzał w bezpośredniej okolicy serca). W okresie od 15 X 1922 r. do 27 II 1923 r. przebywał w Oficerskiej Szkole dla Podoficerów, której nie ukończył ze względu na odnawiające się rany. Powrócił do służby w pułku (pułk stacjonował do 1926 r. w Bielsku, Białej i Pszczynie, a następnie został dyslokowany na Pomorze Gdańskie do Starogardu). Z dniem 16 X 1927 r. Emil Duda ze względów zdrowotnych został przeniesiony w stan spoczynku. Podjął pracę jako urzędnik w starostwie powiatowym w Pszczynie. Tam pracował do wybuchu II wojny światowej. Udzielał się także w życiu społecznym w Związku Strzeleckim (dowódca kompanii), Związku Legionistów, Związku Rezerwistów, był także sekretarzem powiatowym Komendanta Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego w Pszczynie.

W czasie II wojny światowej działał w Armii Krajowej w okolicach Bochni. Posiadał stopień rotmistrza. Po wojnie zamieszkał w Cieszynie, gdzie pracował w miejscowych zakładach „Celma”. 

Zmarł we wrześniu 1974 r. i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie.

Odznaczony (do 1939 r.) m.in. Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, a także Odznaką Internowanych w Huszt i odznaką pamiątkową „Orlęta”. W czasie II wojny światowej za działalność w Armii Krajowej odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Był żonaty, miał dwoje dzieci.

Wybrana bibliografia:

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.26-1866,
Buława Edward, Egzamin wobec Polski, Cieszyn 1998, s. 178,
Informacje syna śp. Leszka Dudy.
Książnica Cieszyńska. Cieszyńscy legioniści (wirtualna wystawa) http://legionisci.kc-cieszyn.pl/index.php/content,605/ [dostęp 21.08.2018 r.].

Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza  LDok. 3346 (Dz. Pers. nr 1/1922).

Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Emila Dudy:

Wachmistrz Duda Emil należy do niezwykle odważnych podoficerów pułku. Bierze udział w kampanii ukraińskiej, podczas której zostaje 2. razy ciężko ranny, natychmiast jednak za każdym razem nie czekając całkowitego wyleczenia wraca w pole i staje w najcięższych opresjach z niezwykłem samozaparciem i szaloną brawurą.

Odznacza się specjalnie podczas wypadu na m. Korosteń, kiedy podczas nocnego ataku na czele plutonu zręcznym manewrem wdziera się do okopów nieprzyjacielskich, zmusza kilkakroć silniejszego wroga do ucieczki biorąc kilkunastu jeńców, przyczem zostaje rannym.

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.26-1866

Komentarze