Ludwik SMOLARZ (nr krzyża: 7033)

Urodził się 21 VII 1898 r. w Dziedzicach jako syn Michała i Anny z domu Fuchs, brat Edwarda (zob.)

Wykształcenie: ukończył siedem klas Polskiego Gimnazjum Realnego im. Juliusza Słowackiego w Orłowej.

Po rozpoczęciu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich (zaliczono mu okres służby od 21 VIII 1914 r. do 18 I 1918 r.) z przydziałem do 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich (4 kompania I batalionu). W czasie walk kontuzjowany został 3 VIII 1916 r. pod Rutką Litowicką. W grudniu 1917 r. skierowano go do szkoły podchorążych w Bolechowie. Po przedarciu się części oddziałów legionowych na rosyjską stronę frontu 16 II 1918 r. został przez władze austriackie internowany. W kwietniu tego roku wcielono go do armii austro-węgierskiej (57 Pułk Piechoty) i skierowano na front włoski. Za polską działalność narodową wśród żołnierzy został zdegradowany do stopnia szeregowca.

Po zakończeniu I wojny światowej wstąpił do I batalionu Ziemi Rzeszowskiej, który później został wcielony do 17 Pułku Piechoty. W szeregach tego pułku walczył na froncie bolszewickim. Ciężko ranny (postrzał obu nóg) został 19 V 1920 r. pod Hutą.

Po wyleczeniu z ran powrócił do pułku. W okresie pokojowym pozostał w zawodowej służbie wojskowej w dalszym ciągu służąc w 17 Pułku Piechoty w Rzeszowie. Przejściowo był także oficerem Biura Ścisłej Rady Wojennej. Stopień porucznika nadano mu ze starszeństwem z dnia 1 VI 1919 r., kapitana ze starszeństwem z dnia 15 VIII 1924 r., majora ze starszeństwem z dnia 1 I 1933 r. W 1933 r. przeniesiony został do 67 Pułku Piechoty w Brodnicy, gdzie objął dowództwo III batalionu. W pułku tym służył do 1936 r. Z dniem 1 V 1936 r. objął stanowisko wykładowcy taktyki piechoty w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W 1939 r. otrzymał awans do stopnia podpułkownika (starszeństwo z dnia 1 III 1939 r.). W trakcie mobilizacji w sierpniu 1939 r. otrzymał funkcję dowódcy III batalionu 145 Rezerwowego Pułku Piechoty formowanego w Łodzi. Miał on podlegać 44 Rezerwowej Dywizji Piechoty, która miała stanowić odwód Armii „Łódź”. W trakcie Kampanii Wrześniowej plany te zostały pokrzyżowane szybkością niemieckiej agresji. Dywizja nie zdołała się w pełni zmobilizować i skoncentrować. Jej elementy cofały się w kierunku Warszawy. Podpułkownik Smolarz podporządkował się ze swoim batalionem podpułkownikowi Władysławowi Dzióbkowi dowódcy 144 Rezerwowego Pułku Piechoty. Oddziały te prowadziły walki opóźniające, a w nocy z 14 na 15 IX 1939 r. dotarły do Warszawy i weszły w skład oddziałów broniących Stolicy. Przydzielono je do odcinka Warszawa Zachód (rejon Fortu Bema). Po kapitulacji Warszawy dosłał się do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w obozie jenieckim VII A w Murnau. Tam zmarł 4 I 1943 r.

Do 1934 r. rodziny nie założył, z późniejszego okresu brak informacji.

Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Wybrana bibliografia:

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.76-7285,

Głowacki Ludwik, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985,

Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945: słownik biograficzny, t. 2 (1914-1921), cz. 1. Koszalin 1991, s. 137-138,

Buława Edward, Egzamin wobec Polski, Cieszyn 1998, s. 192,

Książnica Cieszyńska. Elektroniczny słownik biograficzny Śląska Cieszyńskiego http://www.slownik.kc-cieszyn.pl/index.php/online,591/ [dostęp: 21 VII 2018].

Elektroniczna baza danych „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką” http://www.straty.pl/index.php/szukaj-w-bazie [dostęp: 18 VIII 2018].

Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza L 13330 z dnia 17 V 1922 r. (Dz. Pers. nr 7/1923).

Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Ludwika Smolarza:

Wybitnie odważny – oddziaływuje bardzo dodatnio na swych kolegów wskutek czego jako szeregowcowi powierzano mu funkcje podoficerskie i częstokroć ważne posterunki wojskowe.

Odznaczył się szczególnie dnia 17 marca 1916 r. pod Wołczeckiem, kiedy jako dowódca patrolu liczącego 7 ludzi podczołgał się pod placówkę nieprzyjacielską i znienacka uderzywszy na nią wziął ją całą do niewoli kładąc pokotem posterunek nieprzyjacielski. Czynem tym wykazał niezwykłą odwagę i zimną krew.

CAW, Kolekcka Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.76-7285