Michał ONUFREJCZYK (nr krzyża: 7294)

Urodził się 8 IX 1895 r. w Werbiążu Wyżnym w powiecie kołomyjskim jako syn Jana i Teresy z domu Waś.

Wykształcenie: cztery klasy szkoły ludowej w Kołomyi, trzy klasy Gimnazjum im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Kołomyi, cztery klasy szkoły górniczej w Morawskiej Ostrawie, trzy miesiące szkoły rolniczej.

W 1909 r. przybył do Morawskiej Ostrawy i podjął naukę w szkole górniczej. Był praktykantem górniczym w kopalni w Mariańskich Górach. W tym czasie był członkiem gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Morawskiej Ostrawie w okresie od 28 VI 1912 do 18 VIII 1914 r.

W sierpniu 1914 r. zgłosił się z drużyną Sokoła z Bogumina do Legionu Śląskiego. Z nim wcielony do 3 Pułku Piechoty Legionów Polskich. Służył w 2 kompanii „śląskiej” do 17 VI 1915 r., kiedy to pod Rokitną został ranny. Po zakończeniu leczenia, z dniem 19 XII 1915 r. powrócił do służby i został przydzielony do 11 kompanii 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich. 20 VI 1916 r. ponownie ranny pod Gruziatynem. Powrócił do pułku 27 IX 1916 r. Czynnie uczestniczył w przebiciu się oddziałów pułkownika Józefa Hallera na rosyjską stronę frontu pod Rarańczą 16 II 1918 r. Po połączeniu się z II Korpusem Polskim w Rosji przydzielony do 13 Pułku Strzelców. Ranny w bitwie z Niemcami pod Kaniowem 11 V 1918 r. leczył się w Fastowie na Ukrainie.

Do Wojska Polskiego wstąpił 10 XII 1918 r. do 12 Pułku Piechoty, gdzie otrzymał przydział do 10 kompanii. Uczestniczył w wojnach o granice. Ponownie ranny 17 VII 1920 r., leczył się w Krakowie. 14 I 1921 r. powrócił do pułku. Od 2 VII 1921 r. do 1 IX 1921 r. zarządca strzelnicy w Bielsku lub Białej [w oryginalnym dokumencie napisano Bielsku-Białej!], następnie przeniesiony na równorzędne stanowisko w Krakowie-Zakrzówku, gdzie pełnił służbę do 31 X 1925 r. Następnie powrócił do służby w 12 Pułku Piechoty w Wadowicach. Z dniem 31 V 1931 r., w stopniu starszego sierżanta, przeszedł w stan spoczynku. Łącznie, w czasie walk w latach 1914-1920 był czterokrotnie ranny.

Jako osadnik wojskowy otrzymał działkę 2400 m kw., dzierżawił jeszcze 3 morgi, oprócz pracy na roli, utrzymywał się z renty i ze sprzedaży szczepów owocowych.

Dalsze jego losy nie są znane.

Był żonaty, miał czworo dzieci.

Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medaille Interalliee de la Victoire (Międzyalianckim Medalem Pamiątkowym Wielkiej Wojny), oraz odznakami pamiątkowymi: Krzyżem Legionowym, Krzyżem Kaniowskim, Odznaką za ofiarną pracę.

Wybrana bibliografia:

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.76-7263,
Buława Edward, Egzamin wobec Polski, Cieszyn 1998, s 188 (zapisany jako Onufrejczuk).

Order Virtuti Militari V kl. nadany dekretem Naczelnego Wodza L 13330 z dnia 17 V 1922 r. (Dz. Pers. nr 7/1923).

Opis czynu w uzasadnieniu wystąpienia o nadanie Virtuti Militari dla Michała Onufrejczyka:

Dnia 15. II 1918 r. II Br. Leg. przedzierała się na stronę bolszewickiej Rosji. Po walce na bagnety z austr. formacjami [… słowo nieczytelne – przyp. S.K.] pod Rzewieńcami trzeba było stwierdzić, czy linje austr. (okopy) są znowu obsadzone i w jakim miejscu. Mimo wyczerpania Onufrejczyk zgłasza się, a szukając dróg i przejść dostaje się do niewoli. Korzystając z ciemności ucieka, a wróciwszy do komp. udziela cennych wyjaśnień.

Zawsze dzielny i przykładny podoficer.

CAW, Kolekcja Orderu Virtuti Militari, sygn. I.482.76-7263